ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ BLOG ΤΗΣ ΛΟΤΗΣ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ

Ιδού λοιπόν το μέγα σκάνδαλο των 453,6 ευρώ!

Και ενώ συνεχίζεται ο επαίσχυντος διασυρμός της άμισθης επιστημονικής επιτροπής της υπεύθυνης για την εφαρμογή του προγράμματος φιλαναγνωσίας, η σπίλωση των υπολήψεων των μελών της (μεταξύ των οποίων τέσσερις διακεκριμένοι καθηγητές πανεπιστημίου) και ιδιαίτερα η κατασυκοφάντηση δύο συγγραφέων, που διέπραξαν το «έγκλημα» να περιλάβουν έξι βιβλία τους –όσα και πολλών άλλων- στον κατάλογο «προς αγοράν» 398 τίτλων, παίρνω μολύβι και χαρτί να υπολογίσω τα χρήματα που θα καρπώνονταν οι δύο αυτοί «κομπιναδόροι», όπως αποκλήθηκαν, από το εν λόγω «σκάνδαλο». Έχουμε και λέμε, λοιπόν:

Η τιμή ενός βιβλίου για παιδιά, από αυτά που περιλαμβάνονται στον κατάλογο είναι κατά μέσον όρο 7 ευρώ (ίσως και λιγότερο αν υπολογίσει κανείς τις εκπτώσεις που θα γίνουν από τους εκδότες). Το ποσοστό των πνευματικών δικαιωμάτων, όπως είναι τοις πάσι γνωστό, κυμαίνεται από 10 έως 15% της τιμής του βιβλίου. Κανονικά λοιπόν θα έπρεπε να υπολογίσουμε έναν μέσο όρο 12% , αλλά ας μείνουμε στο 15%, εφόσον πρόκειται για διακεκριμένους συγγραφείς. ΄Αρα από τα 7 ευρώ της τιμής του κάθε βιβλίου θα εισέπρατταν 1,05 ευρώ και για τα έξι βιβλία 6,30 ευρώ Χ 90 αντίτυπα = 567 ευρώ συνολικά. Από αυτά, αφαιρουμένου του φόρου 20% που παρακρατείται (και που συντομότατα θα αυξηθεί), δηλαδή 113,4 ευρώ, θα εισέπρατταν τελικά το ιλιγγιώδες συνολικό ποσό 453,6 ευρώ!!!

Και τώρα κάθε καλόπιστος άνθρωπος με κοινή λογική, ας ρίξει μια προσεκτική ματιά στις ιστοσελίδες των εν λόγω συγγραφέων www.vagelisiliopoulos.gr και www.kontoleon.gr, όπου αναφέρονται οι δεκάδες των βιβλίων τους για παιδιά σε πολλαπλές επανεκδόσεις και ας αναρωτηθεί: Είναι δυνατόν να ήταν τόσο ανόητοι αυτοί οι προικισμένοι δημιουργοί ώστε να θελήσουν να διακινδυνεύσουν το καλό τους όνομα και την υπόληψή τους για να κερδίσουν αυτά τα 453,6 ευρώ; Τα είχαν ανάγκη; Όταν μάλιστα και οι δύο, όπως όλοι οι λογοτέχνες στην Ελλάδα και σε όλες τις χώρες με τις «μικρές» λεγόμενες γλώσσες, έπρεπε να έχουν πρώτα εξασφαλίσει ένα βιοποριστικό επάγγελμα και ύστερα να ασχοληθούν με τη λογοτεχνία; Και αν είχαν τόση μεγάλη ανάγκη από αυτό το «υπέρογκο» ποσό, θα πρόσφεραν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους για την εφαρμογή του προγράμματος επί ένα και πλέον χρόνο; Δε θα ήταν πιο συμφέρον γι’ αυτούς να μη σπαταλήσουν τον πολύτιμο χρόνο τους, αλλά γράψουν το λιγότερο ένα ακόμη ευπώλητο βιβλίο;

Σε μια χώρα όμως όπου δυστυχώς όλο και περισσότερο ανθεί η συκοφαντία, η μισαλλοδοξία, ο φθόνος, η κακοήθεια, η μικρότητα, τι μπορεί να περιμένει κανείς παρά τη διαστροφή της πραγματικότητας και την παραπληροφόρηση, προκειμένου να ικανοποιηθούν μικροσυμφέροντα και απωθημένα. Και να σταματούσε εκεί το κακό θα ήταν καλά. Πολύ φοβάμαι όμως ότι έτσι ολισθαίνει «ανεπαισθήτως» η κοινωνία μας όλο και περισσότερο προς ένα κρυφό «νεοναζισμό» που ξεφυτρώνει εκεί που δεν τον περιμένεις: Στους δήθεν πολέμιους αυτού του δηλητηριώδους καρπού. Γιατί τι άλλο από «νεοναζισμός» είναι να κατηγορείς και να συκοφαντείς όσους νομίζεις πως στέκονται εμπόδιο στα μικροσυμφέροντα και στα σχέδιά σου, ξέροντας μάλιστα ότι θα βρεις ευήκοα ώτα, που θα σπεύσουν να «καρατομήσουν» τους δήθεν ύποπτους χωρίς καν να τους ζητήσουν εξηγήσεις, χωρίς έστω να τους αφήσουν να απολογηθούν! Τι άλλο δηλαδή έκαναν οι Ναζί όταν έστελναν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όσους δεν ήταν της αρεσκείας τους; Κι επειδή ο κατήφορος δε σταματάει εύκολα, το επόμενο στάδιο δεν αποκλείεται να είναι οι θάλαμοι των αερίων. Και μετά οι φούρνοι.

Έτσι και με την περίπτωση των καταγγελιών για κάποια ανύπαρκτα «λάθη» (πέραν ίσως των ελαχίστων υπαρκτών) της επιτροπής και σε άλλους τομείς: Σκόπιμα και για να ενισχύσουν τις θέσεις τους, οι παραπονούμενοι-καταγγέλλοντες εκδότες συνδύασαν την αγορά των βιβλίων με το πρόγραμμα επισκέψεων των συγγραφέων στα σχολεία – δυο εντελώς ξεχωριστές δράσεις. Διότι οι μεν επισκέψεις των συγγραφέων γίνονται με την ελεύθερη επιλογή και πρόσκληση από τα ίδια τα σχολεία στην αρχή της σχολικής χρονιάς, τα δε 40 βιβλία που θα έπαιρνε κάθε σχολείο θα έφταναν στη βιβλιοθήκη του σχεδόν στο τέλος της χρονιάς, άσχετα με το ποιον συγγραφέα θα είχε καλέσει. Ωστόσο, οι καταγγέλλοντες, προσποιούμενοι ότι δεν το έχουν κατανοήσει, αναφέρουν σε επιστολή τους προς το ΕΚΕΒΙ τα εξής:

«…(Στην ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ) διαβάζουμε ότι: «συνολικά 219 συγγραφείς (Έλληνες και ξένοι) και 56 εκδοτικοί οίκοι εκπροσωπούνται στην τελική λίστα.» Διαβάζουμε επίσης, ότι «αλλά και υπακούοντας από την άλλη στις ανάγκες του προγράμματος ώστε τα σχολεία να διαθέτουν, πρωτίστως, και βιβλία των ζώντων δημιουργών, με τους οποίους άλλωστε καλούμε τα σχολεία να «συνεργαστούν» (να τους διαβάσουν, να τους συναντήσουν, να οργανώσουν δραστηριότητες μαζί τους κ.ο.κ.).» Σύμφωνα με το παραπάνω σκεπτικό, εάν αφαιρέσουμε τους μετρημένους 68 ξένους συγγραφείς (στοιχεία άμεσα διαθέσιμα, αν ζητηθούν) μας μένουν 151 Έλληνες, εκ των οποίων 39 τεθνεώτες (στοιχεία άμεσα διαθέσιμα, αν ζητηθούν) και εάν αφαιρέσουμε τον Αίσωπο (4 τίτλοι) και τον Αριστοφάνη (7 τίτλοι) μένουν 110 ζώντες συγγραφείς, εκ των οποίων 21 σε μεγάλη ηλικία (στοιχεία άμεσα διαθέσιμα, αν ζητηθούν). Συμπερασματικά, και σε σχέση με την πρόθεση του προγράμματος να επισκεφθούν τα σχολεία όσο περισσότεροι συγγραφείς γίνεται, απομένουν 89 νέοι συγγραφείς, οι οποίοι στην ουσία επιφορτίζονται το πρόγραμμα της φιλαναγνωσίας των συνολικά 498 τίτλων βιβλίου του καταλόγου».

Αναφέρουν ακόμα τα εξής:

«Μερικές ακόμα, ενδεικτικές παρατηρήσεις, σχετικά με τα κριτήρια κατάρτισης του καταλόγου και την πρόθεση του προγράμματος να επισκεφθούν τα σχολεία όσο γίνεται περισσότεροι συγγραφείς. Απ’ ό,τι γνωρίζουμε, ο Σεβάχ ο Θαλασσινός ή απλά Σεβάχ (Sindbad ή Sinbad, αραβ. Al-Sindibaad Al-Bahri) είναι ένας θρυλικός άραβας ήρωας, πρωταγωνιστής μιας σειράς φανταστικών θαλασσινών περιπετειών, τον καιρό της δυναστείας των Αββασιδών, στις θάλασσες της Ανατολικής Αφρικής και της Ασίας. Εφτά Ταξίδια του Σεβάχ του Θαλασσινού περιλαμβάνονται στην 133η ιστορία της συλλογής παραμυθιών Χίλιες και Μία Νύχτες. Οι περιπέτειες είναι περσικής προέλευσης. (Τίτλοι 2, στοιχεία άμεσα διαθέσιμα, αν ζητηθούν). Στον κατάλογο επίσης περιλαμβάνεται O Πινόκιο (χωρίς, για άγνωστους λόγους, αναφορά του συγγραφέα), τα Ρωσικά λαϊκά παραμύθια, τα Παραμύθια απ' όλο τον κόσμο, Οι μουσικοί της Βρέμης και δύο τίτλοι που εξερευνούν το σώμα και τον κόσμο (συλλογικό, μεταφρασμένο), καθώς και το κλασικό βιβλίο Η φάλαινα Μόμπυ Ντικ (La ballena Mob Dick), και πάλι χωρίς αναφορά του συγγραφέα, μεταφρασμένο από τα ιταλικά, για ηλικίες από 3 ετών σύμφωνα με τον κατάλογο του εκδότη (στοιχεία άμεσα διαθέσιμα, αν ζητηθούν). Εύλογα προκύπτει το ερώτημα: Ποιος θα επισκεφθεί τα σχολεία για να παρουσιάσει και να συζητήσει με τα παιδιά αυτά τα βιβλία; Ο μεταφραστής; Ο εικονογράφος;»

Η σκόπιμη δήθεν παρανόηση των χωριστών δράσεων – αφ’ ενός εκείνης των επισκέψεων στα σχολεία, αφετέρου εκείνης του εμπλουτισμού των σχολικών βιβλιοθηκών με την αγορά βιβλίων - και η «νεοναζιστική» αντίληψη παρουσιάζονται εδώ σε όλο τους το μεγαλείο! Κατά την άποψη των διαμαρτυρόμενων εκδοτών (κατά συνέπεια και των δημοσιογράφων που έσπευσαν να τους υποστηρίξουν) το να υπάρχουν στον κατάλογο 110 ζώντες συγγραφείς, εκ των οποίων 21 σε μεγάλη ηλικία είναι απαράδεκτο! Θα έπρεπε δηλαδή οι 21 αυτοί να έχουν αποκλειστεί, γιατί κατά την κρίση των καταγγελλόντων, δεν είναι σε θέση να «συνεργαστούν» (π.χ. ο Ευγένιος Τριβιζάς που πέρασε πια τα 65!). Ωστόσο είναι αδύνατον να μη γνωρίζουν ότι οι περισσότεροι από τους συγγραφείς που τους κατατάσσουν στους «21 σε μεγάλη ηλικία» (μην παραλείποντας μάλιστα να σημειώσουν με κόκκινα γράμματα και το έτος γεννήσεώς τους!) είναι από τους πλέον περιζήτητους στα σχολεία (τι πιο φυσικό, αφού είναι δημοφιλέστατοι και πολυαγαπημένοι από τα παιδιά), γι’ αυτό και επισκέπτονται συχνότατα και με μεγάλη επιτυχία πολλά σχολεία της περιφέρειας. Παράδειγμα η ακούραστη ΄Αλκη Ζέη, που «όργωσε» πέρσι την Ελλάδα, με δεκάδες επισκέψεις σε σχολεία όλης της χώρας.

Αλλά, το είπαμε παραπάνω, ο υφέρπων «νεοναζισμός» και ο ηλικιακός ρατσισμός (από τους απεχθέστερους σε μια πολιτισμένη κοινωνία) έχει τις απαιτήσεις του. Στους θαλάμους των αερίων λοιπόν θα πρέπει να οδηγηθούν οσονούπω οι «μεγάλης ηλικίας», γιατί κατά την κρίση των καταγγελλόντων δεν μπορούν «να συνεργαστούν». Το ίδιο θα ισχυρίζονταν ασφαλώς και για λογοτέχνες με κινητικά προβλήματα (π.χ. την ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, αν ήθελε κάποιο σχολείο να την καλέσει να μιλήσει για την ποίηση στους μεγαλύτερους μαθητές). Θα τους θεωρούσαν ανίκανους «να συνεργαστούν», όταν σε όλες τις πολιτισμένες χώρες και καλούνται και ταξιδεύουν και δραστηριοποιούνται με εκπληκτική άνεση. Μήπως τότε θα έπρεπε, κατά την άποψή τους, να επεκταθεί αυτή η αντίληψη και σε άλλους τομείς και σε άλλα πρόσωπα; Π.χ. να παραιτηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά και πολλά μέλη της Βουλής, όπως ο Μανόλης Γλέζος, ως άτομα «μεγάλης ηλικίας»; Και… ας ελπίσουμε πως δε θα φτάσει ποτέ η άποψη αυτή στ’ αυτιά του κ. Σόιμπλε, που και αναπηρία έχει και μεγάλης ηλικίας είναι. Θα τον εξενεύριζε -το λιγότερο- κάτι τέτοιο και … αλίμονό μας! Για να σοβαρευτούμε και πάλι όμως, σκεφτείτε π.χ. να ήθελε να επισκεφτεί ελληνικό σχολείο ο Stephen Hawking και να του απαντούσαμε ότι μεγάλωσε πια, είναι και σε αναπηρική πολυθρόνα, άρα δεν μπορεί να «συνεργαστεί» και συνεπώς δεν τον θέλουμε!

Ας επανέλθουμε ωστόσο, κλείνοντας, στο κυρίως θέμα μας: Στην κατασυκοφάντηση των δύο συγγραφέων. Είναι πράγματι εξοργιστικό να διασύρονται δύο δημιουργοί που, πέρα από το αξιολογότατο και πλούσιο δημιουργικό τους έργο, έχουν προσφέρει και συνεχίζουν να προσφέρουν ατέλειωτες ώρες εθελοντικής δουλειάς, ο Μάνος Κοντολέων στη UNICEF – www.unicef.gr, o Βαγγέλης Ηλιόπουλος στην ΕΨΥΠΕ – www.epsype.gr (Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων), προσφέροντας ακόμα και τα πνευματικά δικαιώματα βιβλίων τους (ο Κοντολέων το τρυφερότατο Κόκκινο καραβάκι, κόκκινο ποδήλατο, ο Ηλιόπουλος το πολυτιμότατο για όλους «DELETE» στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, το Μίλα μη φοβάσαι –για τη βία στα σχολεία- κ.α.), πέρα από την πολύωρη και πολύχρονη προσφορά επίσης εθελοντικής δουλειάς τους στον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (www.greekibby.gr) / Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (www.ibby.org ).

Είναι αλήθεια μεγάλη ντροπή για τον πολιτισμό (τον όποιον μας έχει απομείνει) να αποκαλούνται «κομπιναδόροι» τέτοια πρόσωπα, με τέτοιο κύρος και τέτοια προσφορά, επειδή τους αναλογούσαν 453,6 ευρώ, τα οποία μάλιστα είμαι βέβαιη ότι τελικά θα τα πρόσφεραν στους εθελοντικούς φορείς που υπηρετούν. Και ακόμα μεγαλύτερο όνειδος, όταν τολμούν να τους συκοφαντούν άνθρωποι που ουδέποτε προσέφεραν εθελοντική δουλειά στο κοινωνικό σύνολο. Επιτέλους, αιδώς Αργείοι!

 

http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012/12/4536.html?spref=fb

ΜΕ ΜΙΑ ΦΩΝΗ

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Παρακολουθούσαμε με θλίψη τόσο καιρό όλο τον πόλεμο λάσπης ο οποίος εξελισσόταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και είχαμε αποφασίσει να μην απαντήσουμε σε χυδαιότητες, συκοφαντίες και ανακρίβειες. Μετά από τον καταιγισμό των εξελίξεων και τα δημοσιεύματα που θίγουν, τόσο τον Πρόεδρό μας κ. Βαγγέλη Ηλιόπουλο όσο και τον καταξιωμένο και βραβευμένο συγγραφέα κ. Μάνο Κοντολέων, θα θέλ...

αμε να σας γνωστοποιήσουμε τα εξής:

-Το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ (Διεθνής Οργάνωση για το βιβλίο και τη Νεότητα) ιδρύθηκε ως Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου το 1969 και από τότε ανελλιπώς στηρίζει το παιδικό βιβλίο αποκλειστικά με εθελοντική προσφορά των μελών του (συγγραφέων, εικονογράφων, εκπαιδευτικών, βιβλιοθηκονόμων κλπ). Βασικός σκοπός του είναι η καλλιέργεια της Φιλαναγνωσίας και η διάδοση του καλού παιδικού βιβλίου.
- Το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου στηρίζεται στις συνδρομές των μελών του και στα έσοδα από εκδόσεις και δραστηριότητες.
-Το Διοικητικό Συμβούλιο αλλά και τα μέλη μας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ.
- Οι κριτικές επιτροπές των Βραβείων του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ είναι πολυσυλλεκτικές και αποτελούνται από πανεπιστημιακούς, εκπαιδευτικούς, βραβευμένους δημιουργούς, κριτικούς, βιβλιοθηκονόμους. Τα βιβλία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου καθώς και των μελών των κριτικών επιτροπών εξαιρούνται από όλους τους διαγωνισμούς που διενεργεί το Τμήμα αλλά και από διεθνείς συμμετοχές (Βραβεία Άντερσεν, Τιμητικοί πίνακες κά).
- Συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς που έχουν κοινούς σκοπούς με εμάς μη κρατικούς και κρατικούς όπως το Ε.ΚΕ.ΒΙ. και η Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας –χωρίς καμία οικονομική συναλλαγή- μαζί με το Ε.ΚΕ.ΒΙ. φέραμε το παιδικό βιβλίο πιο κοντά στους αναγνώστες του στηρίζοντας τις δράσεις του Ε.ΚΕ.ΒΙ., από τη διοργάνωση της πρώτης HELEXPO για το παιδικό βιβλίο στην Αθήνα μέχρι το πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας για το οποίο γίνεται λόγος.
-Βραβεύουμε και υποστηρίζουμε βιβλιοθήκες και φυσικά πρόσωπα που προωθούν τη φιλαναγνωσία με βιβλία που οι ίδιοι οι δημιουργοί ή οι εκδότες τους καταθέτουν καθώς και βιβλία ως έπαθλα που οι ίδιοι οι βραβευθέντες επιλέγουν.
-Συμμετέχουμε σε διεθνείς εκθέσεις, επιστημονικά συνέδρια προβάλλοντας το ελληνικό βιβλίο και τους έλληνες δημιουργούς.
-Αποδεχτήκαμε την πρόσκληση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. και του Υ.ΠΑΙ.Π.Θ.Α για συμμετοχή του εκάστοτε Προέδρου μας στην ΑΜΙΣΘΗ συμβουλευτική επιτροπή για να στηριχθεί η Φιλαναγνωσία και να διαδοθεί ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο ελληνικό σχολείο. Ο κ. Βαγγέλης Ηλιόπουλος με αυτήν την ιδιότητα συμμετείχε στην εννεαμελή επιτροπή έχοντας προηγουμένως ζητήσει διευκρινήσεις για το αν αυτή η συμμετοχή θα του στερούσε τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις δράσεις του προγράμματος – οι οποίες δεν περιελάμβαναν κανενός είδους βράβευση ή διάκριση βιβλίου.

Προσωπικότητες κύρους όπως ο Ακαδημαϊκός κ. Θανάσης Βαλτινός, η Καθηγήτρια κ. Άντα Γκίβαλου και η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ κ. Κατρίν Βελισσάρη αξίζουν μια πιο δίκαιη συμπεριφορά από έναν Υπουργό Πολιτισμού.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη -πολύ περισσότερο σήμερα- ένα καλό βιβλίο ως παραμυθία. Οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι χρόνια αγωνίζονται χωρίς βοήθεια από κανέναν αλλά και οι δημιουργοί που οργώνουν την Ελλάδα για να δημιουργήσουν διά βίου αναγνώστες δεν πρέπει να απογοητευτούν.
Ενώνουμε τη φωνή μας με αυτή του Μάνου Κοντολέων και του Βαγγέλη Ηλιόπουλου κάνοντας έκκληση να μην ακυρωθεί το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας και να φτάσουν άμεσα τα βιβλία στα σχολεία.

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου

https://www.facebook.com/pages/Greek-IBBY-KYKLOS-PAIDIKOY-VIVLIOY/114533645292507?v=info#!/pages/Greek-IBBY-KYKLOS-PAIDIKOY-VIVLIOY/114533645292507

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΔΑΣΚΑΛΟ

Με την άδεια της κ. Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου αλλά και σε ανάμνηση και τιμή όλων εκείνων των δασκάλων που ακούραστα και αθόρυβα υπηρετούν το παιδί, μέσα από πολλαπλές και ποικίλες διαδρομές, ανακοινοποιούμε τους παρακάτω αναστοχασμούς...

...ως αφιέρωμα στο Έλληνα δάσκαλο...

 

Κωνσταντίνος Δεμερτζής (1919 - 5.12.1990):

Ο πράος άνθρωπος, ο σοφός δάσκαλος

και οι θησαυροί του (*) – ΜΕΡΟΣ Α’

Λέγεται ότι πολύ συχνά οι θορυβούντες και οι πληθωρικοί, όταν λείψουν από τούτο τον κόσμο, αφήνουν λίγα στους άλλους ν’ ανακαλύψουν και να πουν γι’ αυτούς και το έργο τους. Συχνότατα μάλιστα οι άνθρωποι τούς λησμονούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αντίθετα, οι αθόρυβοι, οι άξιοι αλλά σεμνοί αφήνουν θησαυρούς αναμνήσεων και πράξεων, που οι άλλοι τους ανακαλύπτουν λίγο λίγο. Κι όσο περνά ο καιρός, όσο κυλούν τα χρόνια, όλο και πιο πολύ τους θυμούνται και τους μνημονεύουν.

΄Ενα ελάχιστο μέρος από τους θησαυρούς που μας άφησε ο αθόρυβος και πολύτιμος Κωνσταντίνος Π. Δεμερτζής θα προσπαθήσω να καταθέσω εδώ, έτσι καθώς αναθυμάμαι περιστατικά από τη ζωή και τη συνεργασία μας στον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου ( www.greekibby.gr ), Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα - ΙΒΒΥ ( www.ibby.org ).
Το πρώτο που πρέπει να σημειώσω είναι τούτο: Το γεγονός ότι ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου κατόρθωσε σε δύσκολα χρόνια να συνενώσει και να διατηρήσει στους κόλπους του όλους τους αφοσιωμένους στο παιδικό βιβλίο, όσες διαφορές και αν είχαν, όσο διαφορετικά και αν σκέφτονταν – καλλιτεχνικά, πολιτικά, θεωρητικά - είναι προσωπικό του επίτευγμα. Τούτο το θαυμαστό επίτευγμα, το τόσο δύσκολο, το σπάνιο για πνευματικό/πολιτιστικό σωματείο στον τόπο μας, ήταν απόρροια της απέραντης αγάπης που είχε για όσους γράφουν και εικονογραφούν βιβλία για τα παιδιά. Στις τελευταίες σελίδες του πιο αγαπημένου βιβλίου του, που έχει τίτλο Κείμενα και στοχασμοί ενός δασκάλου (Φιλιππότης), γράφει:

«Κάθε άνθρωπος, και στην πιο γεροντική του ηλικία, διατηρεί μέσα του ένα μέρος της ψυχής του της παιδικής. Χαρά σ’ εκείνον που μπορεί να ανιχνεύσει το πολύτιμο αυτό κομμάτι κι ανέπαφο να το διατηρήσει από της ζωής τις εναντιότητες».

Να λοιπόν γιατί αγαπούσε τόσο τους δημιουργούς έργων για παιδιά, αφού αυτοί, κατά τεκμήριο, διατηρούν την «παιδικότητά» τους. Την αγάπη αυτή τού την ανταπέδιδαν οι περισσότεροι. Δεν έλειπαν ωστόσο και οι αδιάφοροι, οι κάποιοι που κατάφερναν ακόμη και να τον πικραίνουν. Σε μια τέτοια περίπτωση, όταν κάποιος αναίτια έφτασε στο σημείο να τον προσβάλει – και μάλιστα ενώπιον κοινού – εγώ, όπως και άλλοι πολλοί, ένιωσα μεγάλη αγανάκτηση. «Δεν πειράζει», μου ψιθύρισε. «Μια τέτοια συμπεριφορά μάς βοηθεί να μαθαίνουμε».

Δεν κατάλαβα κείνη τη στιγμή τι ακριβώς εννοούσε. Τώρα όμως, καθώς ανοίγω συχνά το αγαπημένο του βιβλίο για ν’ ακούσω νοερά τη φωνή του, βρίσκω την απάντηση. Γράφει στους «στοχασμούς» του:

«Κανείς δεν μπορεί να σου μάθει την αξία της καλοσύνης πιο καλά από τον κακό, της σιωπής από το φλύαρο, της δικαιοσύνης από τον άδικο, της αρετής από τον ανήθικο και της σοφίας από τον άσοφο. Φτάνει να μάθεις να παρατηρείς».

Παρατηρούσε τους ανθρώπους, τους συνεργάτες, τους φίλους ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής και τους αποδεχόταν και τους αγαπούσε όπως ήταν, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, ακριβώς όπως έκανε και με τα παιδιά, τους μαθητές του. Τούτη η στάση ήταν ιδιαίτερα ευεργετική στη σχέση του με τους εικονογράφους και τους συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Γιατί, όπως είναι γνωστό, οι δημιουργοί έργων για παιδιά, σαν «παιδιά» που παραμένουν και οι ίδιοι μέσα τους, έχουν συχνά κάποια «παιδικά» γνωρίσματα-ελαττώματα. ΄Αλλωστε, γενικά οι δημιουργοί – οι καλλιτέχνες – ενώ μπορεί να φτάνουν πολλές φορές στο σημείο να δημιουργούν κάτι εξαίρετο, τέλειο ίσως, είναι σχεδόν ακατόρθωτο να φτιάξουν τέλειο τον εαυτό τους. Ο εγωισμός, η φιλαυτία, το πάθος της προβολής, η δίψα της διάκρισης, η υπερβολική φιλοδοξία – κάποτε σε βαθμό που ν’ αποβαίνει εις βάρος των άλλων δημιουργών - ή ακόμα και ο φθόνος δεν είναι άγνωστα συναισθήματα σε πολλούς δημιουργούς. ΄Ετσι, δεν ήταν λίγες οι φορές που κάποιοι τού παραπονούνταν γιατί δεν πέτυχαν τούτη ή την άλλη διάκριση. ΄Η γιατί δεν ακούγονταν ή δεν προβάλλονταν κι εκείνοι όσο άλλοι, γιατί μίλησε τάχα για μερικούς με κολακευτικότερα λόγια και άλλα παρόμοια. ΄Ηταν φανερό πως τον αδικούσαν. Κι αυτό με θύμωνε. «Μην εκπλήσσεσαι», μου είπε κάποτε. «Για πολλούς ανθρώπους η ζωή είναι καθρέφτης».

΄Ενα τηλεφώνημα διέκοψε τη συζήτησή μας. ΄Αλλα ζητήματα μεσολάβησαν κι εγώ ξέχασα να τον ρωτήσω τι ακριβώς εννοούσε. Το κατάλαβα ξαναδιαβάζοντας αργότερα ένα ακόμη στοχασμό του:

«Η ζωή για άλλους είναι καθρέφτης και για άλλους είναι παράθυρο. Καθρέφτης γι’ αυτούς που μέσα σ’ αυτήν δεν βλέπουν τίποτ’ άλλο παρά τον εαυτό τους. Παράθυρο για τους άλλους: Μέσα απ’ αυτό βλέπουν τους διπλανούς τους, το συνάνθρωπό τους. Κι από κει απλώνουν προς αυτούς το χέρι για βοήθεια».

Η ζωή για τον ίδιο ήταν ένας διαρκής αγώνας, μια διαρκής προσφορά στους άλλους. Η καλύτερη μαρτυρία είναι το ογκώδες έργο του, που βοήθησε να μη χαθούν πολύτιμα στοιχεία από τα παλιά περιοδικά ΄Ομηρος, Αποθήκη ωφελίμων γνώσεων, Μελέτη, από το Ημερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος του Γ. Δροσίνη, κ.ά. - πονήματα που εξέδωσε ο Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων -. ΄Ηταν μια εργασία επίπονη, θαυμαστά συστηματική, που τον υποχρέωνε συχνά να εργάζεται ως τα ξημερώματα, ελαττώνοντας τον ύπνο του σε δυο μονάχα ώρες το εικοσιτετράωρο. ΄Οταν κάποτε του είπα πόσο θαύμαζα το έργο του αυτό και πόσο καμάρωνα για κείνον, μου απάντησε μ’ έναν ακόμη στοχασμό του:

«Δέος σε πιάνει όταν, καμαρώνοντας για κάτι που πέτυχες σημαντικό, αναθυμάσαι πόσο ελάχιστο χώρο κατέχεις στο βραχύβιο τώρα, που βρίσκεται ανάμεσα στο αιώνιο χτες και στο απέραντο αύριο».

Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, διαπίστωνα πόση σοφία έκρυβε πραγματικά μέσα του αυτός ο τόσο ευγενικός και διακριτικός εργάτης του πνεύματος. Και θαύμαζα το μυστικό που κατείχε να είναι καλός και συγχρόνως δίκαιος με όλους, σκληρός αλλά και σε αρμονία με τον ίδιο του τον εαυτό, πραγματικά ευτυχής θα τολμούσα να πω. Το αποκαλύπτει κι αυτό στους στοχασμούς του. Λέει:

«Το μυστικό να πετύχεις στη ζωή και να ευτυχήσεις βρίσκεται, θαρρώ, στην ικανότητά σου να μπορείς να κρατάς το μυαλό σου ψυχρό και την καρδιά σου ολόθερμη».

Από αριστερά: ΄Αλκη Γουλιμή, Κ.Π. Δεμερτζής,
Ρένα Καρθαίου

Ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής είχε πραγματικά μια ολόθερμη καρδιά. Κι αυτό ήταν μια μεγάλη επιτυχία στη ζωή – στην ψυχική ζωή. Δεν επεδίωξε δόξες, πλούτη, ανώτατα αξιώματα, δημοσιότητα. Από τα σημαντικότερα έργα του θεωρούσε την αθόρυβη και ακάματη προσφορά του στον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
«Γιατί, αλήθεια, Κύκλος; τον ρώτησα κάποτε για τον τίτλο του Σωματείου μας, που δεν μου άρεσε ιδιαίτερα.
«΄Ετσι τον βάφτισε η Ρένα Καρθαίου» μου αποκρίθηκε. «Και οι άλλοι εμείς συμφωνήσαμε».
Το γιατί συνηγόρησε ο ίδιος το βρήκα πάλι στους στοχασμούς του. Γράφει:

«Σκέφτομαι πως η ιδεατή γραμμή που θα μπορούσε να παραστήσει της ψυχικής ζωής την εικόνα θα ’ταν η καμπύλη. Μάλιστα η καμπύλη στην τελειότητά της, ο κύκλος. Δείχνετ’ έτσι η συνεχής παλινδρόμηση στη ζωή – η μετάβαση από τη δράση στην ησυχία, τη γαλήνη. Από τη ζωή στο θάνατο και από κει πάλι στη ζωή».

O Κωνσταντίνος Π. Δεμερτζής είχε γεννηθεί στη Μικρά Ασία και ήρθε στην Αθήνα σε νηπιακή ηλικία, με την αντάρα της μεγάλης καταστροφής του 1922. Ο ίδιος είχε γράψει:
«΄Οταν οι Τούρκοι μας κυνήγησαν και είχαμε φτάσει στην προκυμαία, η μάνα μου κρατούσε από το ένα της χέρι εμένα – που πρέπει να ήμουν τριών, τεσσάρων ετών – και από το άλλο την αδελφούλα μου, κάπου επτά ετών. Εκείνο που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη μου ήταν ότι κάποια στιγμή ξέφυγε από το χέρι της αδελφής μου μια κούκλα που κρατούσε κι έπεσε στη θάλασσα. Το δυνατό κλάμα της αδελφής μου είναι ακόμη σαν να το ακούω. Κι όταν καμιά φορά σκαλίζω ανάμεσα στις αναμνήσεις εκείνες, λέω ότι αυτό, φαίνεται, ήταν που μ’ έκανε να συγκινηθώ πάρα πολύ και ν’ αγαπήσω έπειτα τα παιδιά και τα προβλήματά τους. Από τότε, ίσως υποσυνείδητα, είχε γραφεί η μοίρα μου: Να στραφώ προς την κατεύθυνση του δασκάλου».
Πράγματι, ως πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Κ.Π. Δεμερτζής υπηρέτησε σε πολλά σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης. Το σχολείο όμως στο οποίο αφιέρωσε τα περισσότερα χρόνια της σταδιοδρομίας του ήταν η Ιταλική Σχολή Αθηνών. Τη διηύθυνε από το 1957 ως το 1983, οπότε συνταξιοδοτήθηκε.

Συγχαρητήρια στη Γεωργία
Δεληγιάννη-Αναστασιάδη για το Βραβείο
"Πηνελόπη Δέλτα" που έλαβε από τον
Κύκλο του Ελλ.Παιδικού Βιβλίου
στις 2 Απριλίου 1988.

Εκτός από το έργο του στη Μέση Εκπαίδευση, δίδαξε για τρία χρόνια και στην έδρα της Ελληνικής Φιλολογίας, στη Σχολή Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης. Παράλληλα, εξέδωσε τα εκπαιδευτικά βιβλία Μεθοδικές οδηγίες για τις λογοτεχνικές αναλύσεις, Η δομή του γραπτού λόγου, κ.ά.. καθώς και τη συλλογή Παραμύθια της Σμύρνης. Επιμελήθηκε την έκδοση Μεθοδικός οδηγός των αρχαίων Ελληνικών, και ήταν γενικός επόπτης της δεκάτομης παιδικής εγκυκλοπαίδειας Για σας Παιδιά, καθώς και του δίτομου Λεξικού της Δημοτικής. Επίσης, από το 1979 ως το 1981 ήταν συνεργάτης και μέλος της άμισθης συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Χελιδόνια του Υπουργείου Παιδείας, για τα παιδιά του Δημοτικού. Συχνότατα άλλωστε μετείχε ως εκπαιδευτικός σύμβουλος σε ραδιοφωνικές εκπομπές.
΄Ομως το βιβλίο που αγάπησε περισσότερο – όπως ο ίδιος ομολογούσε και όπως είπαμε ήδη – ήταν το Κείμενα και στοχασμοί ενός δασκάλου. Είναι το βιβλίο όπου καθρεφτίζεται η αγνή ψυχή και η γλυκύτητα ενός φωτισμένου εκπαιδευτικού και ικανού συμβούλου γονέων, ενός πατέρα στοργικού, ενός πραγματικά σπάνιου ανθρώπου.
Πέρα από την προσφορά του ως εκπαιδευτικού, ανέπτυξε και γενικότερη δράση σε πολιτιστικά και πνευματικά σωματεία: Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και στη συνέχεια μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της Φιλικής Εταιρείας Επιστημόνων Καλλιτεχνών, του Ελληνικού Τμήματος της Ευρωπαϊκής Ενώσεων Εκπαιδευτικών και του Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων. ΄Ηταν επίσης ιδρυτικό μέλος του Διεθνούς Ομίλου Ελληνιστών. Το σωματείο ωστόσο στο οποίο δόθηκε ολόψυχα ήταν ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Ιδρυτικό του μέλος από το 1969, έγινε Πρόεδρος το 1972, μετά το θάνατο του πρώτου Προέδρου, Γ. Ζομπανάκη, και παρέμεινε Πρόεδρος ως το Μάη του 1990, οπότε αποσύρθηκε λόγω των προβλημάτων της υγείας του. ΄Ολο αυτό το διάστημα, κάθε δύο χρόνια, τα μέλη του Κύκλου ανανέωναν με την ψήφο τους την εμπιστοσύνη που του είχαν. Υπογράμμιζαν τον βαθύ σεβασμό που έτρεφαν για το πρόσωπό του. ΄Εδειχναν την ειλικρινή τους εκτίμηση για την αφοσίωσή του στα ιδανικά του Κύκλου και της ΙΒΒΥ. Επικροτούσαν τον άψογο τρόπο με τον οποίο διοικούσε το σωματείο. Αυτοί ήταν και οι λόγοι για τους οποίους τα μέλη του Κύκλου, στη Γενική Συνέλευσή τους, στα τέλη Μαΐου 1990, τον ανακήρυξαν Επίτιμο Πρόεδρο.
Η καρδιοπάθειά του, που στάθηκε και η αιτία του θανάτου του, παρουσιάστηκε απειλητική το φθινόπωρο του 1989. Από τότε όλοι οι φίλοι, οι μαθητές, οι συνεργάτες του παρακολουθούσαμε με δέος και ανησυχία την πορεία της υγείας του. Ο ποιητής και εκπαιδευτικός Γιώργης Κρόκος μάλιστα, ευαίσθητος πάντα και από τους παλιότερους και καλύτερους φίλους του, έγραψε για την περίσταση ένα ποίημα-προσευχή:

Τον Κωσταντή το Δεμερτζή

Θεέ μου, κάνε τον να ζει

δεκαετίες.
Δεν έφταιξε ποτέ του αυτός
κι όσες της φάτνης ο βοσκός
έχει αμαρτίες.

Τον Κωσταντή το Δεμερτζή
Θεέ μου, κάνε τον να ζει
χρόνια και χρόνια.
Τον θεν οι τόσοι στοχαστές
κι οι μαθητές κι οι ποιητές

και τ’ αηδόνια.

(συνεχίζεται)

(*) Από το βιβλίο μου "Ο Δάσκαλος, ο ΄στρατηγός΄ και η ποιήτρια" (Αθήνα 2001)