ΟΣΤΡΑΚΟ ΣΤΑ ΜΑΛΛΙΑ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ

Ένα εξαιρετικό βιβλίο! Εντυπωσιακό στην πλοκή και ευρηματικό στη σύλληψη। Από πού να εκκινήσει η επαινετική αναφορά; Από την ιστορική αλήθεια για την ελληνικότητα της Μακεδονίας, που, χωρίς ακρότητες, αναδύεται και τεκμηριώνεται, κατά την εξέλιξη της πλοκής, σε σειρά ιστορικών, λαογραφικών, εθνολογικών και λοιπών στοιχείων - καρπός κοπιώδους ερευνητικής και συλλεκτικής προσπάθειας του συγγραφέα αν κρίνει κανείς από την ποιότητα και τον όγκο τους -, διατηρώντας αδιάπτωτο το ενδιαφέρον, εμπλουτίζοντας τη γνώση και οδηγώντας, κατ’ αναπόδραστη συνέπεια, τη σκέψη στην εθνική αυτογνωσία; Ή, μήπως, από τους ανθρώπινους χαρακτήρες, με τη μεγαλύτερη ή και μικρότερη παρουσία στην πλοκή, και τα ψυχογραφικά στοιχεία τους, τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, τα πάθη και τις αδυναμίες τους, τις ιδέες και τα ιδανικά τους, τις εξυψώσεις και τις καταπτώσεις τους, αληθινά είδωλα των ίδιων μας των εαυτών; Ή, μήπως πάλι, από την έμπλεη ζωντάνιας περιγραφική, αλλά και αφηγηματική δεινότητα του συγγραφέα, με μέσο και άξονα την εξαιρετικά στρωτή και γλαφυρή γλώσσα, που καθιστά το λογοτεχνικό κείμενο τόσο άμεσο, γοητευτικό και αδιάλειπτα αναβλύζον το πλούσιο περιεχόμενό του, ώστε ο αναγνώστης να χάνεται στις ονειρικές γραμμές του, έχοντας την αίσθηση και της προσωπικής συμμετοχής του στα δρώμενα; Ή, τέλος, από τις αρχές, αξίες και ιδανικά, από τα οποία εμφορούνται οι ανθρώπινοι χαρακτήρες, όπως η ελευθερία, η άδολη αγάπη για τη πατρίδα, η διατήρηση των πολιτιστικών αγαθών, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και παράδοσης και άρα, της ιδιοπροσωπείας μας, ως έθνους, με την οδυνηρή, ωστόσο, εξαίρεση/παρουσία, στην ιστορική διαδρομή, του εκάστοτε "Εφιάλτη", που μπορεί να μεταλλάσσεται, να παίρνει διάφορες μορφές, να μετέρχεται διάφορες μεθόδους για την πραγματοποίηση των ύποπτων σχεδίων του, συμπεριλαμβανομένης και της απερίσκεπτης, ίσως και ανάλγητης, πλευράς του σύγχρονου κράτους, που δεν προστατεύει, κατά κανόνα, και με επάρκεια ό,τι το εν ευρεία εννοία ευγενικό/πνευματικό, αλλά, αντίθετα, δουλικά υπηρετεί και ενθαρρύνει ό,τι το υλικό/επιφανειακό; Όλα αυτά τα ρητορικά ερωτήματα - και όσα άλλα, φαντάζομαι, θα μπορούσε να παραθέσει κάποιος με αφορμή το εξαίσιο αυτό λογοτεχνικό κείμενο - συνιστούν ταπεινή εκ μέρους μου μαρτυρία της πολλαπλής σπουδαιότητος του βιβλίου। Που θρέφει με ελπίδα την καρδιά, σε κάνει να οραματίζεσαι και να αναπολείς με νοσταλγία τα παιδικά και εφηβικά σου χρόνια, που πέρασαν συντροφιά με την Πηνελόπη Δέλτα και τα βιβλία της ...

Γιώργος Φραγκόπουλος
Δικηγόρος




ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΛΕΝΗΣ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ
Ιστορικό, σπονδυλωτό μυθιστόρημα, με αρκετό ενδιαφέρον για τους εφήβους αλλά και για τους μεγαλυτέρους. Αναφέρεται στη Μακεδονία και ξεκινώντας από τους προϊστορικούς χρόνους φτάνει μέχρι τις μέρες μας, με ενδιάμεσους σταθμούς σε εποχές και γεγονότα σημαντικά, άλλα γνωστά και άλλα άγνωστα σε πολλούς, ακόμη και ώριμους, αναγνώστες.

«Η ευτυχία του βιβλίου», γράφει στον πρόλογό της η Λίτσα Ψαραύτη, «οφείλεται στην ενδιαφέρουσα πλοκή, στη ρέουσα και γλαφυρή γραφή και στην εύστοχη και ευρηματική σύνδεση των ιστορικών εποχών».

Παρακολουθώντας τη ζωή τεσσάρων νεαρών γυναικών που έζησαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους αλλά στην ίδια γεωγραφική θέση, ο αναγνώστης θα βιώσει πολλά γεγονότα, για τα οποία άλλοτε γράφτηκαν πολλά και αναλόγως τονίστηκαν και κυκλοφόρησαν, άλλα παρερμηνεύτηκαν, άλλα ξεχάστηκαν και άλλα παρέμειναν στη σκοτεινιά. Μαζί τους, μαζί με τα κορίτσια, θα γνωρίσουμε στιγμές αγάπης, πολεμικών συγκρούσεων, ευτυχίας και δυστυχίας, νίκης και θρησκευτικής αφοσίωσης, έρωτα και ελπίδας, κοντολογίς πολλά απ' όσα η ζωή κουβαλά για τους θνητούς, όπου και αν αυτοί βρίσκονται και όποτε κι αν γεννηθούν.

Η Φίλιννα, που ζει στα μέσα της Νεολιθικής εποχής, η Βεριννώ στα χρόνια του Φιλίππου του Β', η Χρυσαυγή την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα και η Αυγή, σύγχρονη, είναι οι νέες που θα μας οδηγήσουν σε αυτό το ταξίδι της μνήμης αλλά και της γνώσης. Και της ευαισθησίας. Ακόμη και της περιπέτειας.

Καθαρή γραφή, απροσδόκητα γεγονότα, πλοκή που μερικές φορές είναι συναρπαστική (για έναν νέο ιδιαίτερα) με τα τόσα γεγονότα που ο Μερκούριος Αυτζής παραθέτει και τις ενδιαφέρουσες εικόνες από τοπία, τόσο εξωτερικά όσο και τοπία ψυχής.
ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 11/07/2008